Utrecht

In het midden van Nederland ligt de provincie Utrecht. De hoofdstad van deze provincie heet ook Utrecht. Utrecht is de kleinste provincie van Nederland.
De provincie telt ca. 1,17 miljoen inwoners. De dichtbevolkte en zeer centraal gelegen provincie wordt algemeen tot de Randstad gerekend.

Utrecht grenst in het westen en zuidwesten aan Zuid-Holland, in het oosten en zuidoosten aan Gelderland, in het noordwesten aan Noord-Holland en in het noordoosten aan het Eemmeer, een van de Randmeren. De zuidgrens wordt grotendeels gevormd door de Rijn en de Lek.

Het grondgebied van de kleinste provincie van Nederland is de afgelopen decennia drie keer uitgebreid: in 1970 met Oudewater, in 1989 met Woerden en in 2002 met Vianen. Deze drie stadjes behoorden daarvoor tot Zuid-Holland.

Utrecht kent een grote verscheidenheid aan landschappen. Centraal ligt de hoofdstad Utrecht met forenzenplaatsen als Nieuwegein en Houten in het zuiden en Maarssen in het noorden. Ten zuidwesten van dit stedelijk gebied ligt de landelijke Lopikerwaard en ten noordwesten ervan het veenweidegebied rond Vinkeveen en Mijdrecht. Het stadje Woerden ligt halverwege deze Groene Hart-regio's.

Noordelijk van de stad Utrecht liggen de Vechtstreek en de Loosdrechtse Plassen, beide belangrijke recreatiegebieden. Het oosten van de provincie wordt doorsneden door de Utrechtse Heuvelrug. De Heuvelrug loopt tot aan Rhenen.

Tussen de Heuvelrug en de Rijn bevindt zich het landelijke Kromme-Rijngebied, dat met zijn fruitteelt aansluit op de Betuwe aan de overkant van de rivier. Het stadje Wijk bij Duurstede is hier het centrum van.

Wat de waterwegen betreft is de hoofdstad opnieuw het centrum van de provincie: de Kromme Rijn, een aftakking van de Rijn, splitst zich in Utrecht in de Vecht en de Leidse Rijn, die later Oude Rijn wordt. Vanaf de aftakking van de Kromme Rijn, bij Wijk bij Duurstede, heet de Rijn Lek. Het noordoosten van de provincie wordt beheerst door de rivier de Eem en het zuidoosten door het Valleikanaal (Grebbe). De provincie wordt van noord naar zuid doorsneden door het Amsterdam-Rijnkanaal, dat langs de stad Utrecht loopt. Utrecht en Amersfoort zijn de twee grote historische steden van de provincie.